Cắt hớt dưới niêm mạc hay cắt tách dưới niêm mạc qua nội soi (ESD: Endoscopic Submucosal Dissection) là thủ thuật cắt bỏ các tổn thương ung thư đường tiêu hóa trong giai đoạn sớm hay các tổn thương polyp có kích thước lớn có hay không có nghi ngờ hóa ung thư sớm. Đây cũng là phương pháp chỉ cắt hớt lấy đi phần niêm mạc và phần dưới niêm mạc có chứa tế bào u mà không cắt cả thành ống tiêu hóa. Với những tổn thương này, trước đây, chỉ có phẫu thuật là phương pháp duy nhất để điều trị triệt để.

ESD giúp bác sĩ có thể cắt khối ung thư sớm một cách vừa rộng theo chiều ngang và vừa sâu theo chiều đáy đến sát lớp cơ của thành ống tiêu hóa để đảm bảo cắt lấy hết tổn thương. Mục đích chính là cắt bỏ trọn tổn thương thành một mảnh duy nhất hay nguyên khối (enbloc).

1. Ưu điểm của cắt hớt dưới niêm mạc qua nội soi

+Ưu điểm nổi bật nhất của phương pháp này là giảm tối đa tổn thương ống tiêu hóa sau can thiệp thủ thuật.

- Xâm lấn tối thiểu ống tiêu hóa do chỉ can thiệp nội soi.

- Bảo tồn cấu trúc giải phẫu của ống tiêu hóa vì chỉ cắt hớt phần niêm mạc và dưới niêm mạc mà không cắt bỏ cả đoạn của ống tiêu hóa.

- Giúp duy trì chức năng sinh lý của ống tiêu hóa.

- Người bệnh không bị vết mổ ở thành bụng.

- Không đau đớn sau điều trị.

- Hồi phục nhanh chóng.

- Có thể không cần nhập viện hoặc nhập viện theo dõi ngắn ngày.

- Tiết kiệm chi phí.

2. Nhược điểm của cắt hớt dưới niêm mạc

- Kỹ thuật phức tạp và khó thực hiện hơn, đòi hỏi bác sĩ nội soi phải được đào tạo dài ngày, kỹ càng hơn và có tay nghề cao, giàu kinh nghiệm hơn để kiểm soát tốt quy trình chẩn đoán và cắt hớt niêm mạc.

Do đó, người bệnh cần chọn lựa cơ sở y tế uy tín, có đội ngũ bác sĩ Nội soi Tiêu hóa chuyên môn cao, có đầy đủ máy móc và trang thiết bị hiện đại để đảm bảo những ưu điểm của phương pháp này.

3. Đối tượng cần thực hiện cắt hớt dưới niêm mạc qua nội soi

a. Chỉ định

Theo hiệp hội nội soi tiêu hóa của Nhật bản khuyến cáo điều trị nội soi cho các trường hợp sau:

- Những tổn thương ung thư biểu mô tuyến biệt hóa, dạng không có loét bề mặt và bất kể kích thước, hoặc ung thư biểu mô tuyến dạng có loét bề mặt, có kích thước dưới 3cm đường kính.

- Tổn thương ung thư không biệt hoá, không có loét bề mặt, đường kính dưới 2cm.

b. Chống chỉ định chung

- Những tổn thương ung thư không biệt hoá, có đường kính >2cm, hoặc tổn thương ung thư dạng biệt hoá, có loét bề mặt, đường kính >3cm.

- Rối loạn đông cầm máu nặng

- Có chống chỉ định chung của nội soi như thủng đường tiêu hóa, suy tim, suy hô hấp cấp đe dọa tính mạng người bệnh, người trưởng thành từ chối nội soi.

4. Quy trình thực hiện kỹ thuật ESD

Người bệnh được khám gây mê, lắp máy theo dõi như 1 cuộc nội soi gây mê thường quy.

Bước 1: Nội soi theo quy trình chuẩn quan sát kỹ tổn thương cần phải cắt hớt niêm mạc, xác định ranh giới tổn thương, bắt đầu đánh dấu diện cần cắt bóc tách niêm mạc cách ranh giới tổn thương khoảng 3-5mm

Bước 2: Tiêm dưới niêm làm phồng lớp niêm mạc chứa tổn thương ung thư lên

Bước 3: Tạo diện cắt vòng quanh tổn thương

Bước 4: Cắt bóc tách lớp dưới niêm, đưa tổn thương ra khỏi ống tiêu hoá

è Gửi bệnh phẩm đến khoa giải phẫu bệnh để đánh giá lại toàn bộ tổn thương.

5. Tại BVĐK Tỉnh Yên Bái.

Trong 3 năm trở lại đây, tại Phòng nội soi Tiêu hóa – BVĐK Tỉnh Yên Bái đã được trang bị hệ thống nội soi hiện đại, đầy đủ dụng cụ can thiệp và được chuyển giao kỹ thuật từ các chuyên gia của Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện K trực tiếp tại BVĐK Tỉnh Yên Bái. Đến nay, các bác sĩ tại bệnh viện đã làm chủ nhiều kỹ thuật chuyên sâu trong nội soi, trong đó có ESD.

Đến nay, tại Phòng nội soi Tiêu hóa – BVĐK Tỉnh Yên Bái đã triển khai kỹ thuật này thường quy. Trong năm 2024, đã thực hiện 20 ca ESD với đa dạng các vị trí tổn thương tại: Thực quản, dạ dày, đại trực tràng cũng như với các hình thái và kích thước khác nhau, mang tới hiệu quả cao trong chăm sóc sức khỏe người bệnh và là địa chỉ đáng tin cậy về điều trị bệnh lý tiêu hóa cho nhân dân trong và ngoài tỉnh.

Text Box: Hình ảnh case bệnh ESD thực hiện tại phòng Nội soi tiêu hóa

Quý người bệnh có nhu cầu nội soi – can thiệp các bệnh lý về tiêu hóa xin liên hệ Hotline phòng Nội soi tiêu hóa: 0348.25.28.28 hoặc Fanpage: Phòng Nội Soi Tiêu Hóa Bệnh Viện Tỉnh Yên Bái.

TIn bài: BS Nguyễn Đức Dũng khoa Khám bệnh - Bệnh viện Đa khoa tỉnh Yên Bái