NGUY HIỂM TỪ BỆNH UNG THƯ PHỔI

Ung thư phổi là nguyên nhân tử vong hàng đầu trong các bệnh ung thư trên toàn thế giới. Theo Globocan năm 2022, Việt Nam ghi nhận 24.426 ca mắc mới và 22.597 ca tử vong và là nguyên nhân tử vong thứ 2 do ung thư ở cả hai giới. Có hai loại ung thư phổi chính là ung thư phổi tế bào nhỏ ( chiếm khoảng 20%) và ung thư phổi không tế bào nhỏ (chiếm khoảng 80%), trong đó ung thư phổi tế bào nhỏ tiến triển nhanh hơn.

Nguyên nhân ung thư phổi

Thuốc lá là nguyên nhân chính gây ra 90% trường hợp ung thư phổi. Người hút thuốc lá có nguy cơ mắc ung thư phổi cao hơn khoảng 20 lần so với người không hút thuốc lá. Như vậy, nếu chúng ta tránh hút thuốc lá, tỉ lệ mắc ung thư phổi sẽ giảm đi rất nhiều.

Di truyền: người có các đột biến gen di truyền có nguy cơ xuất hiện u ác tính cao hơn. Nguy cơ này sẽ tăng lên nếu người mắc bệnh là người nghiện thuốc lá hoặc tiếp xúc với các chất gây u ác tính khác.

Các nguyên nhân khác: phơi nhiễm tia phóng xạ radon (môi trường hầm mỏ), hóa chất sinh ung thư trong môi trường ô nhiễm (amiante, các loại hydrocarbon vòng thơm, arsenic, kim loại nặng: nickel, chrome…).

Triệu chứng ung thư phổi

Giai đoạn sớm thường không có triệu chứng. Khi ung thư ở giai đoạn tiến triển, bệnh nhân có thể có những triệu chứng như:

- Ho (có thể ho khan, ho đờm hay ho máu ).

- Đau tức ngực, khó thở, khàn giọng.

- Sút cân, đau mỏi cơ thể.

- Phù mặt, cổ và ngực khi tĩnh mạch lớn trong lồng ngực bị chèn ép.

- Ở giai đoạn muộn khi có di căn xương, gan, não … bệnh nhân có thể có triệu chứng đau nhức xương, đau cột sống (di căn xương), đau tức bụng (di căn gan), đau đầu, lẫn lộn, sụp mí mắt, nhìn mờ, yếu tay chân (di căn não).

Khi có các triệu chứng kể trên, bệnh nhân cần đi khám tại các cơ sở chuyên khoa.

Chẩn đoán ung thư phổi

Chụp X.Quang phổi thường có thể nhìn thấy hình ảnh phổi hai chiều.

Chụp CT scan lồng ngực giúp xác định vị trí và kích thước tổn thương tốt hơn.

Nội soi phế quản có thể kết hợp sinh thiết khi quan sát thấy khối u trong lòng phế quản.

Sinh thiết xuyên thành ngực khi không thực hiện được sinh thiết qua nội soi phế quản (các bác sĩ sẽ dùng kim lớn dưới hướng dẫn của cắt lớp vi tính đi vào đúng khối u lấy bệnh phẩm để làm xét nghiệm mô bệnh học chẩn đoán xác định bệnh).

Điều trị ung thư phổi: Có ba phương pháp chính: phẫu thuật, xạ trị và điều trị toàn thân. Quyết định chọn lựa phương pháp điều trị phụ thuộc chủ yếu vào giai đoạn bệnh, thể ung thư, tuổi và thể trạng.

Phẫu thuật: thường áp dụng cho bệnh nhân giai đoạn sớm, khối u còn khu trú. Phẫu thuật cắt một phần hay một thùy phổi hay cả phổi một bên, hạch rốn phổi và hạch trung thất cũng được lấy bỏ.

Xạ trị: là cách dùng tia bức xạ ion hóa có năng lượng cao để tiêu diệt tế bào ung thư. Xạ trị có thể phối hợp với phẫu thuật và hóa trị.

Hoá trị: là phương pháp sử dụng các thuốc chống ung thư để tiêu diệt các tế bào ung thư được thực hiện qua đường uống hoặc truyền tĩnh mạch. Các thuốc hoá trị thường dùng trong ung thử phổi là Cisplatin, Carboplatin, Paclitaxel, Docetaxel, Etoposide, Navelbine, Gemcitabine, Topotecan, Irinotecan, Vinblastin.

Điều trị đích: là các thuốc chỉ tác động đến tế bào ung thư, không diệt các tế bào lành, do vậy ít có tác dụng phụ hơn hóa trị thông thường.

Điều trị miễn dịch: điều trị miễn dịch là phương thức hỗ trợ hệ thống miễn dịch nhận ra các tế bào ung thư như kháng nguyên lạ, kích thích đáp ứng miễn dịch diệt tế bào u, ngăn chặn quá trình ức chế miễn dịch cho phép dung nạp sự tăng sinh khối u thông qua một chuỗi đáp ứng sinh học miễn dịch tế bào và dịch thể.

Dự phòng bệnh: nguyên nhân chính và có thể tránh được ung thư phổi là thuốc lá. Do vậy cách tốt nhất và quan trọng nhất để phòng bệnh ung thư phổi là không hút thuốc lá. Nếu đang hút thuốc lá nên ngừng càng sớm càng tốt, vì ngừng hút thuốc lá cũng có thể làm giảm nguy cơ ung thư phổi rất nhiều.