Tăng huyết áp là tình trạng máu tạo áp lực lên thành mạch máu lớn hơn bình thường, mức huyết áp bình thường là dưới 120/80 mmHg, nếu trên mức này thì sẽ chẩn đoán tăng huyết áp. Tình trạng này kéo dài sẽ dẫn đến một số biến chứng nghiêm trọng như: đột quỵ, nhồi máu cơ tim, suy thận…

​Lập kế hoạch quản lý tăng huyết áp cho bệnh nhân đóng vai trò quan trọng trong quản lý hiệu quả căn bệnh mạn tính này. Khi xây dựng một lộ trình điều trị thì bác sĩ sẽ cụ thể và cá thể hóa cho từng bệnh nhân, bác sĩ có thể đảm bảo rằng mỗi bệnh nhân nhận được sự chăm sóc phù hợp nhất. Đồng thời, điều dưỡng viên hướng dẫn bệnh nhân thực hiện những thay đổi cần thiết trong lối sống, theo dõi tiến trình và hỗ trợ bệnh nhân liên tục. Từ đó nâng cao hiệu quả điều trị và khuyến khích người bệnh tuân thủ phác đồ điều trị. Ngoài ra, một kế hoạch chăm sóc chi tiết còn giúp tối ưu hóa việc sử dụng nguồn lực y tế, tiết kiệm chi phí điều trị dài hạn cho bệnh nhân.

Nguyên tắc khi lập kế hoạch quản lý, chăm sóc bệnh nhân tăng huyết áp: Một kế hoạch chăm sóc kỹ càng và thích hợp với tình trạng của mỗi bệnh giúp việc điều trị tăng huyết áp đạt hiệu quả tốt. Do đó, khi lên kế hoạch chăm sóc bệnh nhân bị tăng huyết áp, cần đảm bảo các nguyên tắc sau:

1. Đánh giá tình trạng sức khỏe của bệnh nhân

Bước đầu tiên trong việc xây dựng kế hoạch chăm sóc cho bệnh tăng huyết áp là đánh giá kỹ lưỡng tình trạng sức khỏe của bệnh nhân, bao gồm:

• Thu thập tất cả những thông tin có liên quan về tiền sử bệnh án.

• Đánh giá về lối sống của người bệnh.

• Các triệu chứng hiện tại và bất kỳ bệnh đi kèm nào hiện có của bệnh nhân.

• Đo các dấu hiệu sinh tồn như huyết áp, nhịp tim .. và tiến hành khám sức khỏe.

Kết quả đánh giá giúp bác sĩ xác định được các vấn đề sức khỏe cụ thể và những biến chứng tiềm ẩn liên quan đến bệnh tăng huyết áp. Từ đó, đưa ra hướng dẫn can thiệp và xây dựng kế hoạch quản lý thích hợp cho người bệnh

2. Đặt mục tiêu và kết quả hướng đến của bệnh nhân tăng huyết áp

Sau khi đánh giá tình trạng sức khỏe chung cũng như các chỉ số huyết áp của người bệnh, cần đặt ra các mục tiêu rõ ràng cho quy trình chăm sóc người bệnh. Các mục tiêu này được cá nhân hóa, dựa trên nhu cầu và hoàn cảnh cụ thể của từng bệnh nhân, bao gồm: đạt được và duy trì mức huyết áp mục tiêu, thúc đẩy thay đổi lối sống, quản lý các bệnh đi kèm và ngăn ngừa biến chứng.

Kết quả mong muốn được xác định thông qua sự hợp tác với bệnh nhân và điều dưỡng viên. Khi thiết lập các mục tiêu thực tế và có thể đạt được, điều dưỡng viên có thể theo dõi tiến trình của bệnh nhân và đánh giá hiệu quả của kế hoạch chăm sóc. Việc theo dõi và đánh giá lại thường xuyên giúp bác sĩ có thể điều chỉnh về phác đồ điều trị và chăm sóc khi cần thiết.

3. Can thiệp và hành động đúng lúc

Can thiệp và hành động đúng lúc là cốt lõi của kế hoạch quản lý toàn diện cho bệnh nhân tăng huyết áp. Các can thiệp tập trung vào kiểm soát tăng huyết áp, thúc đẩy thay đổi lối sống, giáo dục bệnh nhân và ngăn ngừa biến chứng. Các can thiệp đối với bệnh tăng huyết áp bao gồm:

• Khuyến khích người bệnh áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh, ví dụ chế độ ăn DASH (Phương pháp ăn kiêng để ngăn ngừa tăng huyết áp).

• Thúc đẩy người bệnh hoạt động thể chất và tập thể dục thường xuyên với cường độ tập phù hợp.

• Hỗ trợ người bệnh tuân thủ dùng thuốc đúng theo chỉ định của bác sĩ.

• Giáo dục bệnh nhân về bệnh tăng huyết áp, nguyên nhân và các biến chứng tiềm ẩn của bệnh.

• Hỗ trợ về mặt tinh thần và tư vấn để giúp người bệnh có thể đối phó với những thách thức trong việc kiểm soát tăng huyết áp.

Kế hoạch cụ thể quản lý bệnh nhân tăng huyết áp

1. Giáo dục cho bệnh nhân tầm quan trọng khi kiểm soát huyết áp

Người bệnh cần hiểu rõ về tình trạng sức khỏe của mình và tầm quan trọng của việc tuân thủ điều trị. Khi người bệnh nhận thức được các yếu tố nguy cơ và biến chứng tiềm ẩn của bệnh tăng huyết áp sẽ giúp thúc đẩy bệnh nhân tích cực tham gia vào quá trình điều trị và quản lý bệnh.

2. Đo huyết áp theo lịch cố định mỗi ngày

Đo huyết áp vào cùng một thời điểm mỗi ngày sẽ giúp theo dõi chặt chẽ diễn biến của bệnh và hiệu quả của phương pháp điều trị. Thông qua đó, bác sĩ cũng có thể phát hiện sớm các biểu hiện bất thường và có điều chỉnh phác đồ điều trị một cách chính xác, kịp thời.

3. Hỗ trợ người bệnh tăng huyết áp thay đổi lối sống

Điều trị tăng huyết áp cần có sự kết hợp chặt chẽ giữa dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ và khuyến khích người bệnh thay đổi lối sống khoa học bao gồm:

• Giúp bệnh nhân từ bỏ các thói quen không lành mạnh như hút thuốc, uống rượu bia, hạn chế việc căng thẳng quá mức…

• Khuyến khích và hỗ trợ người bệnh áp dụng các phương pháp giảm stress như thiền, yoga…

Xây dựng lối sống lành mạnh là một quá trình đòi hỏi sự kiên nhẫn và hỗ trợ liên tục từ người chăm sóc, vì thay đổi thói quen không lành mạnh lâu năm thường gặp nhiều khó khăn và cần có thời gian.

4. Xây dựng chế độ ăn kiểm soát tăng huyết áp

Trong chế độ ăn uống của bệnh nhân tăng huyết áp cần chú ý:

• Ưu tiên rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và protein nạc.

• Hạn chế lượng muối, chất béo bão hòa và thực phẩm chế biến sẵn trong khẩu phần ăn hàng ngày.

5. Khuyến khích người bệnh tập thể dục đều đặn

Người chăm sóc nên khuyến khích bệnh nhân tham gia các hoạt động thể chất phù hợp với tình trạng sức khỏe. Các bài tập như đi bộ, bơi lội, hoặc yoga có thể giúp cải thiện tuần hoàn máu và giảm huyết áp. Cần lập kế hoạch tập luyện cụ thể, bắt đầu từ mức độ nhẹ nhàng và tăng dần cường độ theo thời gian.

6. Kiểm soát liều lượng thuốc tăng huyết áp bác sĩ chỉ định

Người chăm sóc cần đảm bảo bệnh nhân uống thuốc đúng giờ và đúng liều lượng đã được kê đơn. Cần theo dõi và ghi chép các tác dụng phụ có thể xảy ra và thông báo cho bác sĩ kịp thời. Nhân viên y tế sẽ kiểm tra định kỳ và điều chỉnh liều lượng thuốc nếu cần thiết.

7. Nhớ lịch tái khám định kỳ theo bác sĩ hướng dẫn

Người chăm sóc cần ghi nhớ và nhắc nhở bệnh nhân đi tái khám đúng theo lịch hẹn của bác sĩ. Trong các buổi tái khám, bác sĩ sẽ đánh giá hiệu quả của phương pháp điều trị hiện tại và thực hiện các điều chỉnh cần thiết!

Tin bài: Khoa Nội Tim mạch - Bệnh viện Đa khoa số 1 tỉnh Lào Cai.