Đau sau mổ là tình trạng đau cấp hoặc mạn tính do tổn thương mô và thần kinh ở các tổ chức bị can thiệp, phản ứng viêm và các cơ quan lân cận bị ảnh hưởng bởi tác động của cuộc phẫu thuật. Trên 80% người bệnh sau quá trình phẫu thuật trải qua cơn đau cấp tính và 75% những cơn đau này nằm ở mức độ đau trung bình đến đau nặng và chỉ <50% người bệnh được điều trị đau một cách phù hợp.

Mức độ đau phụ thuộc vào tính chất, mức độ của phẫu thuật, kỹ thuật mổ và ngưỡng chịu đau (cảm nhận chủ quan) của người bệnh. Thông thường ở những kỹ thuật mổ can thiệp ít xâm lấn như mổ nội soi người bệnh sẽ cảm thấy đau ít hơn còn ở các trường hợp phẫu thuật hở với vết mổ lớn thường khiến bệnh nhân cảm thấy đau nhiều hơn, ảnh hưởng lớn đến khả năng hồi phục, tâm lý và cảm xúc của người bệnh.

Ngoài những ảnh hưởng về tâm lý, tinh thần, đau còn khởi phát hàng loạt các rối loạn như ức chế hô hấp, tăng huyết áp, tăng nhịp tim, suy giảm miễn dịch, tăng nguy cơ đông máu… làm chậm quá trình phục hồi của bệnh nhân sau mổ. Đau gây ra những tai biến, phiền nạn, kéo theo nhiều rối loạn sau phẫu thuật thậm chí gây tử vong, đặc biệt ở các bệnh nhân có nguy cơ cao. Một số trường hợp sau mổ không được chống đau tốt có khả năng trở thành đau mạn tính kéo dài bệnh nhân sẽ phải chịu suốt đời, dù vết mổ đã lành. Vì vậy điều trị giảm đau sau mổ không những đóng vai trò quan trọng trong sự hồi phục cho người bệnh sau mổ mà còn mang ý nghĩa về đạo đức và tính nhân văn.

Ngày nay, đau được coi là dấu hiệu sinh tồn thứ 5 trong y khoa cùng với thân nhiệt, nhịp tim, nhip thở, huyết áp nên rất cần theo dõi và kiểm soát. Chống đau sau phẫu thuật được coi là một khâu căn bản trong chiến lược đa chuyên khoa “hồi phục sớm sau phẫu thuật”.

Tại bệnh viện ĐK Tỉnh Yên Bái. Khoa Gây mê hồi sức, đã triển khai nhiều kỹ thuật giảm đau sau mổ hiện đại, tối ưu, ít tai biến nhất nhằm giúp bệnh nhân sớm phục hồi sức khỏe, giảm thời gian nằm viện, nâng cao chất lượng điều trị, giảm tỉ lệ biến chứng cho bệnh nhân sau mổ.

Lợi ích và ý nghĩa của giảm đau sau mổ

Những kỹ thuật giảm đau sau phẫu thuật này mang lại rất nhiều hiệu quả như:

1. Người bệnh cảm thấy dễ chịu, đau rất ít, ngay cả những phẫu thuật có mức độ đau nặng như: phẫu thuật vùng bụng trên (gan, dạ dày), phẫu thuật vùng ngực ...- Giúp nhanh hồi phục sức khoẻ, vết mổ nhanh lành, giảm thời gian nằm viện,giảm chi phí điều trị bệnh. Đặc biệt trên những bệnh nhân già yếu, có những bệnh lí nền phối hợp như tim mạch, hô hấp, ...giảm đau sau phẫu thuật giúp làm giảm rõ rệt tình trạng khó thở, rối loạn tim mạch sau mổ, giảm các biến chứng nặng cho người bệnh

2. Vận động sớm: Có thể đi lại sau khoảng 16 - 24 giờ sau phẫu thuật, giúp phòng tránh tắc mạch máu và dính ruột, dính vết mổ, giúp hệ tiêu hoá nhanh hồi phục, giảm nguy cơ nhiễm trùng sau mổ

3. Giảm các biến chứng do nằm lâu, tránh diễn tiến thành đau mãn tính

4. Chi phí hợp lý, an toàn.

Các kỹ thuật giảm đau sau phẫu thuật sẽ được thực hiện tại phòng mổ và thuốc được duy trì liên tục trong 24 đến 72 giờ sau phẫu thuật.

Nhân viên y tế sẽ đi thăm khám tại giường và điều chỉnh liều giảm đau phù hợp với người bệnh trong thời gian dùng thuốc đem lại sự hài lòng cho các bệnh nhân sử dụng dịch vụ.

Hơn nữa, giảm đau sau mổ còn mang ý nghĩa đạo đức và tính nhân văn, nhằm giúp bệnh nhân mau phục hồi, tránh biến chứng và yên tâm khi đến bệnh viện để phẫu thuật.

Các phương pháp giảm đau sau mổ ổ bụng đang được áp dụng tại Bệnh viện ĐK Tỉnh Yên Bái

Khoa Gây mê hồi sức,đã triển khai nhiều gói giảm đau sau mổ phù hợp cho các chuyên khoa phẫu thuật như bụng, lồng ngực, chấn thương, cột sống, tiết niệu, cũng như chống đau cho bệnh nhân ung thư. Giúp cho bệnh nhân sau mổ có thể tập vận động sớm, tập thở, tập đi lại hoặc vật lý trị liệu sớm mà không đau, cả bệnh nhân, bác sỹ và điều dưỡng đều rất hài lòng.

Hiện nay khoa đã và đang triển khai các kỹ thuật PCA giảm đau sau mổ hiện đại mang lại hiệu quả cao đó. Đây là phương pháp giảm đau sau mổ mới và hiện đại cho phép người bệnh chủ động tự kiểm soát cơn đau của mình mà không chờ điều dưỡng hay bác sĩ. Khi đau bệnh nhân chỉ cần bấm nút máy sẽ tự bơm vào cơ thể một liều thuốc giảm đau an toàn dưới sự theo dõi của nhân viên y tế.

 Tin bài: BS CKI. Hoàng Thị Hạnh - Khoa GMPT - Bệnh viện Đa khoa tỉnh Yên Bái.